Cutubkani wuxu ka hadlayaa naxwaha luuqadda Java (Java Language Syntax). Naxwaha luuqadda af-
ingiriisiga waxa lagu yidhaahdaa grammar, marka laga hadlaayo luuqadaha dadku ku hadlaan. Laakiin
marka laga hadlaayo luuqadaha kumbuyuutarka waxa inta badan la isticmaalaa ereyga Syntax. Naxwuhu
wuxu qeexayaa shuruudaha la raacaayo marka la qoraayo qoraalada luuqadaha dadka sida af-soomaaliga,
af-ingiriisiga, af-carabiga, iwm. Naxwe waxan cutubkan ugu bixiyey maadaama aan rabo inaan kaga
hadlo shuruudaha la raacaayo marka la qoraayo qoraalada borogaraamyada Java. Markaas haddii qo-
raalka (source code-ka) borogaraamka ku jirto qalad ama qaladaad xagga naxwaha ah waxa la yidhaahdaa
waa syntax error.
5.1 Ereyada u gaarka ah Java
Ereyada u gaarka ah luuqadda Java Java Keywords waxad ka arkaysaa miiska 5.1. Ereyadan uma
isticmaalikartid magacyada noocyada, magacyada sifooyinka, magacyada ficilada iyo magacyada door-
soomeyaasha, kuwaas oo guud ahaan loo yaqaano identifiers.
Miiska 5.1: Ereyada u gaarka ah luuqadda Java (Java keywords)
abstract continue for new switch
assert default goto package synchronized
boolean do if private this
break double implements protected throw
byte else import public throws
case enum instanceof return transient
catch extends int short try
char final interface static void
class finally long strictfp volatile
const float native super while
Qaar badan oo ka mid ereyada miiska 5.1 waad soo aragtay oo tusaalooyinkii aynu soo qaadanay
ayaad kusoo aragtay, laakiin sharaxaad badan kamaynaan bixin illaa hadda. Ereyada aad soo aragtay
waxa ka mid ah tusaale ahaan package, import, public, class, enum, int, return, this, new, throws, extends
iyo super. Sharaxaadooda badankood waxad ku baran qaybaha soo socda ee buuggan. Qaarkoodna
waxad baran mustaqbalka markaad dhexgasho luuqadda Java. Qaarkoodna waxa laga yaabaa inaanad
waligaa u baahan. Qoraalka borogaraamka haddii aad eegto, waxad arkaysaa in ereyada Java u gaarka
ah kalarkoodu ka duwanyahay qoraalka kale.
5.2 Noocyada
Noocyadu (classes) waa aasaaska luuqadda Java, maadaama Java tahay OOP language. OOP waxaynu
ugasoo hadalay hore. Waxaynu soo aragnay dhawr nooc oo ay kamid yihiin tusaale ahaan PersonTest
iyo Person, markaas waxaynu ka haysanaa sawir guud habka ay u eegyihiin noocyadu. Imika waxaynu
sharaxaad ka bixinaynaa qaabka ama shuruudda ay u yaallaan noocyada Java.
Access Modifier [ abstract | f i n a l ] class ClassName [ extends SuperClassName implements InterfaceName] {
. . . // caloosha nooca oo ka kooban
. . . // sifooyin , ficillo iyo noocyo kale
}
Tusaalaha 5.1 wuxu ku tusayaa qaabka uu u dhisanyahay qoraalka noocyada Java. Waa shuru-
udda aad raacayso markaad qorayso nooc cusub. Aan waxyar ka taabto qaybaha kala duwan ee uu ka
koobanyahay qoraalka noocu aniga oo tixraacaaya tusaalaha 5.1:
1. AccessModifier (Access Modifier) waxay noqon kartaa public (oo aynu illaa hadda isticmaalaynay)
ama way madhnaan kartaa. Innagu waxaynu buuggan ku isticmaaleynaa marwalba public, taas oo
ka dhigan in noocan borogaraamka meel kasta laga isticmaali karo. AccessModifier-ka kadib waxa
imankara ereyada abstract ama final midkood, laakiin qasab ma aha inaad midkood isticmaasho,
sidaas awgeed innagu labadoodaba waynu ka tagaynaa. Waxyar ayey labadaas erey ka badalayaan
qaabka nooca loo isticmaalaayo, sidaas awgeed looma baahna inaynu halkan kaga hadalo. abstract
waxaynu ku arkidoonaa qaybta ugu dambaysa ee buuggan. Halkaas waxad ka arkaysaa in nooc
walba qoristiisa lagu bilaabaayo public oo uu ku xigo ereyga Java u gaarka ah ee class, kaas oo
sheegaaya in nooc cusub bilaabmaayo
2. Bilawga public class ka dib waxa imanaysa ClassName oo ah magaca nooca. Waa inuu xaraf weyn
ku bilaabmo magacu. Haddii magacu ka koobanyahay dhawr qaybood, waa in qayb waliba xaraf
weyn ku bilaabanto. Waxaynu soo aragnay tusaale ahaan magacyada Person, PersonTest, Student,
StudentTest. Waxa shuruud ah inaanu magaca noocu noqon erey kamid ah ereyada u gaarka ah
luuqadda Java. Buuggan inta badan waxaynu ku isticmaalaynaa magacyo af-ingiriisi ah, maadaama
ay ka gaaban yihiin af-soomaaliga inta badan. Laakiin adigu haddii aad rabto noocyadaada waxad
ula bixi kartaa magacyo af-soomaali ah sida Qof, QofTijaabiye, Arday iyo ArdayTijaabiye
3. Qaybta xerada ku jirta ee [extends SuperClassName implements InterfaceName] qasab ma aha, inkas-
too aynu extends kusoo aragnay markaynu ka hadleynay ardayda, waxaana la isticmaalaa markaad
nooca kasoo dhiraandhirinayso nooc kale sida Student extends Person. Sidaas awgeed waxay la xid-
hiidhaan takhasuska
4. Intaas kadib waxa imanaysa calooshii nooca oo ku jirta calaamadda { ee laynka 2-aad iyo calaa-
madda } ee laynka 5-aad dhexdooda. Waa qasab labadaas calaamadood, sababtoo ah waxay
qeexayaan bilawga iyo dhamaadka nooca
5. Ugu dambayntii haddii aanu noocu buuxin shuruudahaas aynu kor kusoo xusnay, noocaas sax
looma qorin, waxaanu keenayaa waxa loo yaqaan syntax error, oo ah in qoraalka noocu qaldanyahay
borogaraamka Eclipse:na wuxu ku calaamadinayaa casaan, isaga oo kuu sheegaaya meesha ciladdu
ka jirto.
Noocu wuxu caloosha ku haysan karaa sifooyin, ficillo iyo noocyo kale ama wuu madhnaan karaa.
Waxaynu sharaxaad ka bixinaynaa sifooyinka iyo ficilada.
0 Comments